το δις εξαμαρτειν

Του Ευτύχη Μπιτσάκη *
Το κείμενο αυτό, του σ. Ευτύχη Μπιτσάκη, μας έστειλε ο αναγνώστης μας Σπύρος Μητσέλος.
Πηγή: Ελευθεροτυπία -  απεργιακή έκδοση των εργαζομένων

Εγιναν και οι εκλογές! Αυτή τη στιγμή [Τετάρτη 20.6.12] φαίνεται ότι θα έχουμε τρικέφαλη μνημονιακή-υποτελειακή κυβέρνηση. Η α­στική τάξη μας (κομπραδόρικη, υποτελειακή, εχθρά του λαού) ενώνεται στις κρίσιμες στιγμές (1944, εμφύλιος, χού­ντα, 1974). Σήμερα: στρατηγική επιλο­γή η Δεξιά, με κομπάρσους το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ.

Και η Αριστερά; Από τότε που υπάρ­χει δίνει μάχες. Και η δική μας; Εχει ένα ταλέντο: να κερδίζει μάχες και να χάνει τον πόλεμο. Γιατί; Επειδή, για λόγους που δεν μπορώ να αναλύσω εδώ, δεν μπόρεσε, στις κρίσιμες ιστορικές στιγ­μές, να συνδυάσει την ευλύγιστη τακτι­κή με την ανένδοτη προσήλωση στον στρατηγικό στόχο (βλ. σχετικά τα βιβλία μου «Ρήξη ή ενσωμάτωση» και «Γονίδια του μέλλοντος»).

Λοιπόν σήμερα: Εχουμε οικονομική, πολιτική κρίση, κρίση εξουσίας, κρίση πολιτισμική, αλλά δεν έχουμε επανα­στατική κατάσταση. Αντίθετα: Εχουμε συσπείρωση της αντεθνικής Δεξιάς, ά­νοδο του αντιδραστικού εθνικισμού και των δολοφονικών συμμοριών του νεο­ναζισμού. Η αστική μας τάξη τα έχει κα­ταφέρει (επί του παρόντος).

Και η πολυδιασπασμένη Αριστερά; Οταν καίγεται το σπίτι σου, δεν σκέ­φτεσαι γιατί καίγεται. Προσπαθείς να το σβήσεις. Λοιπόν; Λοιπόν η Αριστε­ρά μας θα έπρεπε να είχε προσδιορίσει, συγκεκριμένα, επιστημονικά, τους ά­μεσους, τους μεσοπρόθεσμους και τον στρατηγικό της στόχο: τον σοσιαλισμό. Πώς έδωσε όμως τη σημερινή μάχη, σε μια στιγμή που θα μπορούσε να σχημα­τίσει κυβέρνηση; Ας πάρουμε τα πράγ­ματα με τη σειρά.

Το ΚΚΕ δεν έχει στρατηγική : οι έν­νοιες λαϊκή οικονομία και λαϊκή εξουσία είναι ασαφείς ψευδοέννοιες. Με στόχο, λοιπόν, όχι τον σοσια­λισμό αλλά αυτό το νεφέλωμα, το ΚΚΕ, συμμαχώντας μόνο με τα μέλη και τους οπαδούς του κόμματος, προχωρεί μόνο και αμόλυντο, βλέποντας μόνο εχθρούς και επαναλαμβάνοντας, χωρίς να κου­ράζεται, ότι τίποτα δεν θα γίνει «υπέρ του λαού», του οποίου είναι αποκλειστι­κός καθοδηγητής, κριτής και εντολέας.

Τι έλεγε όμως ο Μαρξ; Και τι λέει ο Λέ­νιν; Ενα μόνο απόσπασμα: «Μόνο με την πρωτοπορία δεν μπορούμε να νική­σουμε. Δεν θα ήταν απλώς ανοησία αλλά έγκλημα να ρίξουμε μόνη την πρωτοπο­ρία στην αποφασιστική μάχη, πρωτού ό­λη η τάξη, πρωτού οι πλατειές μάζες να έχουν πάρει θέση, ή ανοιχτής υποστήρι­ξης ή ευμενούς ουδετερότητας απένα­ντι της». (Λένιν, «Απαντα», «Σύγχρονη Εποχή», τ. 41, σ. 68).

Ο Μαρξ πρότεινε στους οπαδούς του να στηρίξουν τους Εργατικούς εναντίον των Τόρηδων (και ταυτόχρονα να ετοιμάζουν το σχοινί για να τους κρεμάσουν) και ο Λένιν πρότεινε συνεργασία με τους ρεφορμιστές. Ηταν, λοιπόν, αμφότεροι οπορτουνιστές; Απλώς είχαν μυαλό, ήταν επαναστάτες και ήξεραν να υποτάσσουν την τακτική στη στρατηγική.

Και το ΚΚΕ σήμερα; Η κρίση σεκταρισμού-οπορτουνισμού του ΚΚΕ βρίσκεται σε παροξυσμό. Η ηγεσία είναι δέσμια αυτού του πλέγματος. Και οι αριστεροί τιμώρησαν το ΚΚΕ!

Τι είναι όμως ο ΣΥΡΙΖΑ; Ενα πολυτασικό μόρφωμα. Το πρόγραμμα του, ανταποκρινόμενο στα άμε­σα αιτήματα των υποτελών τάξεων και στρωμάτων, είναι από μια άποψη ρε­φορμιστικό. Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια παγιωμένη κατάσταση; Οπως είναι γνωστό, στο κόμμα αυτό υπάρχει το αριστερό ρεύμα, οργανώσεις κομμουνι­στικής καταγωγής, αγωνιστές του εμ­φυλίου που αντιμετώπισαν παλικαρίσια τον θάνατο, αγωνιστές της ΕΔΑ, των Λαμπράκηδων, του αντιδικτατορικού κινήματος. Και προπαντός: πέρα από τη μικροαστική, η λαϊκή αγωνιστική βάση. Το «ρεφορμιστικό» πρόγραμμα, πιο σωστά το ελάχιστο πρόγραμμα άμε­σης αντιμετώπισης της καταστροφικής πορείας του τόπου, ανταποκρινόταν στις επείγουσες ανάγκες της ιστορικής στιγμής.

Οι Ελληνες αριστεροί, που α­νέδειξαν αυτό το κόμμα αξιωματική α­ντιπολίτευση , αντιλήφθηκαν σωστά τις ανάγκες της συγκυρίας.

Και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ (στην οποία ανή­κω ως μέλος του NAP); Μπερ­δεύοντας τους άμεσους με τους μεσοπρόθεσμους στόχους (ίσως και με τον στρατηγικό) η ΑΝΤΑΡΣΥΑ φοβήθη­κε ότι αν συνεργαζόταν με τον ΣΥΡΙΖΑ στη βάση ενός ελάχιστου προγράμματος θα γινόταν «δωρητής σώματος» στον ΣΥΡΙΖΑ ή έστω μία από τις συνιστώσες του. Λάθος εκτίμηση. Και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ τιμωρήθηκε.

Με ποια προοπτική θα έπρεπε λοιπόν να δοθεί η προχθεσινή κρίσιμη μάχη;

Η Αριστερά θα έπρεπε να κατεβεί στις εκλογές ενωμένη, με βάση ένα ελάχι­στο πρόγραμμα: Αμεσα μέτρα να μην πεινάσει ο λαός. Αρνηση πληρωμής του «χρέους», εκ­δίωξη της τρόικας και καταγγελία των μνημονίων. Θα σχηματιζόταν λοιπόν μια ρεφορμιστική «παναριστερά» που θα εγκατέλειπε τα επαναστατικά της «οράματα», όπως φοβούνται ορισμένοι «καθαροί»; Ειπώθηκε ήδη: Ο άμεσος στόχος θα συνδυαζόταν συγκεκριμένα με τους μεσοπρόθεσμους (έξοδο από το ευρώ, έξω από την Ε.Ε.) και σε μια μακρά προοπτική, με τον στρατηγικό στό­χο: τον σοσιαλισμό.

Η Αριστερά μας συνολικά δεν έχει ανα­ζητήσει τα αίτια της μεγάλης καταστρο­φής του αιώνα που μόλις τελείωσε. Δεν έχει επεξεργαστεί ένα πρόγραμμα σοσια­λιστικής μετάβασης στις συνθήκες του σημερινού καπιταλισμού. Ετσι, άλλοτε βαδίζει τυφλά, νομίζοντας ότι κάνει κομ­μουνιστική πολιτική, άλλοτε περιορίζε­ται στα άμεσα, και άλλοτε, ενώ μετέχει ε­νεργά στους κοινωνικούς αγώνες, αρκεί­ται θεωρητικά στο να επικαλείται την α­νατροπή, την επανάσταση και την κομ­μουνιστική απελευθέρωση. Αλλά: Η ι­στορία γράφεται και σήμερα με αίμα. Ο πόλεμος δεν τελείωσε. Θα διδαχτούμε α­πό το μεγαλείο και τις τραγωδίες του επα­ναστατικού κινήματος;

___________________

*Ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

---