συνέντευξη με τον Ανδρο Παγιάτσο, Γραμματέας της Σοσιαλιστικής Διεθνιστικής Οργάνωσης Ξεκίνημα
Η κυπριακή κυβέρνηση μας λέει ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να σωθεί η οικονομία από το να μπούμε στο μηχανισμό και να υπογράψουμε μνημόνιο. Από την εμπειρία της Ελλάδας που είναι 3 χρόνια μέσα στο μηχανισμό τι συμπεράσματα προκύπτουν;
Η εμπειρία της Ελλάδας διδάσκει ότι η ένταξη σε μνημόνιο και η εφαρμογή των πολιτικών της τρόικας οδηγεί στην απόλυτη καταστροφή. Είναι η χειρότερη λύση για τον κυπριακό λαό.
Το 2010 λέγανε στην Ελλάδα ότι λένε όπως και σήμερα στην Κύπρο, ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος, ότι πολύ σύντομα τα προβλήματα θα λυνόντουσαν, και ότι το 2012, φέτος δηλαδή, θα είχαμε ήδη επιστρέψει στις αγορές. Αυτό ήταν ένα τεράστιο ψέμα. Το πρώτο μνημόνιο έφερε το δεύτερο μνημόνιο και οι οικονομικές επιπτώσεις στην Ελλάδα είναι χειρότερες από αυτές ενός πολέμου.
Οι Έλληνες εργαζόμενοι – και σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό οι δημόσιοι υπάλληλοι – κατηγορήθηκαν για την κρίση λόγω διαφθοράς, τεμπελιάς κτλ ποια είναι η πραγματικότητα;
Η λάσπη που δέχτηκε ο ελληνικός λαός από τους ηγεμόνες της ΕΕ μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο σαν ρατσισμός.
Οι Έλληνες εργαζόμενοι δεν είχαν καμία ευθύνη για την κρίση του χρέους που βγήκε στην επιφάνεια το 2010. Οι εργαζόμενοι πληρώνουν όλους τους φόρους τους καθώς δεν έχουν κανέναν τρόπο να διαφύγουν. Η συντριπτική πλειοψηφία των Δημοσίων Υπαλλήλων δούλευε και δουλεύει κάτω από πολύ εντατικές συνθήκες με χαρακτηριστικά παραδείγματα τους υγειονομικούς στα νοσοκομεία, τους εκπαιδευτικούς, τους εργαζόμενους στα λεωφορεία, τα τρένα και γενικά τις δημόσιες μεταφορές, τους εργαζόμενους στην Καθαριότητα των Δήμων κτλ, κτλ. Κάποια προνομιακά στρώματα ασφαλώς υπάρχουν, αλλά αυτοί δεν είναι παρά μια μειοψηφία, συνήθως είναι ο στενός κύκλος υπουργών και η διευθυντική γραφειοκρατία του δημοσίου τομέα, αλλά είναι απαράδεκτο να στιγματίζεται ένας ολόκληρός λαός σαν αργόσχολος και τεμπέλης. Πχ στην δημόσια εταιρεία Ηλεκτρισμού, τη ΔΕΗ, σε σύνολο 25,000 σχεδόν σκληρά εργαζομένων εργατοϋπαλλήλων, υπάρχουν 250 διευθυντικά στελέχη που παίρνουν πολλαπλάσιο μισθό απ’ ότι οι υπόλοιποι και βέβαια είναι χωμένοι στις μίζες και στα κόλπα.
Η διαφθορά υπάρχει στα διευθυντικά κλιμάκια στα υπουργεία και τον στενό τους περιβάλλον και είναι στενά συνυφασμένη με τα μεγάλα συμφέροντα – το ιδιωτικό κεφάλαιο. Το πιο μεγάλο σκάνδαλο είναι της Siemens (Ζήμενς) – του γερμανικού πολυεθνικού κολοσσού, ο οποίος εξαγόραζε πολιτικούς και στελέχη, για να προωθεί τα συμφέροντά του. Αν τώρα οι Έλληνες που εξαγόρασε η Ζήμενς είναι περισσότερο διεφθαρμένοι από την Ζήμενς, που τους εξαγόρασε, το… συζητάμε. Αλλά σίγουρα η Μέρκελ δεν μπορεί και δεν δικαιούται να κατηγορεί τους Έλληνες εργαζόμενους για διαφθορά.
Άλλα μεγάλα σκάνδαλα είναι του Κόκκαλη, του Μπόμπολα, κτλ, του μεγάλου δηλαδή ελληνικού κεφαλαίου που είχε στενές σχέσεις με το δημόσιο τομέα για να προωθεί μπίζνες.
Την ίδια στιγμή αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι ελέγχουν τα ΜΜΕ μέσα από τα οποία επηρεάζουν τον τρόπο που σκέφτονται η πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων και έτσι τις δικές τους βρωμιές και των φίλων τους, στελεχών στο δημόσιο τομέα, τις φορτώνουν γενικά και αόριστα στους Δημόσιους Υπαλλήλους.
Δημιουργώντας κλίμα ενάντια στον δημόσιο τομέα στην συνέχεια μπορούν να εξαγοράσουν σε τιμές ευκαιρίας τα καλύτερα φιλέτα του δημόσιου τομέα (κερδοφόρες επιχειρήσεις σε τιμές ξεπουλήματος).
Το πόσο μεγάλο ψέμα είναι η κατηγορία των «τεμπέληδων» και «διεφθαρμένων» Ελλήνων που ζουν «πέρα από τα όρια τους» αποκαλύπτεται από το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή 6 χώρες της Ευρωζώνης (Ισπανία, Κύπρος, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ιταλία μαζί με την Ελλάδα) είναι αντιμέτωπες με Μνημόνια, πράγμα που δείχνει ότι το πρόβλημα του χρέους δεν έχει καμία σχέση με την λεγόμενη τεμπελιά των διάφορων λαών.
Ποιες ήταν οι αιτίες της κρίσης τελικά;
Πολύ σύντομα αυτό που μπορούμε να πούμε ότι είναι κρίση του καπιταλιστικού συστήματος και μάλιστα διεθνής. Η κρίση δεν ξεκίνησε το 2010 στην Ελλάδα, ξεκίνησε το 2007 από τις ΗΠΑ όταν κατέρρευσε η αγορά κατοικίας στην οποία είχε δημιουργηθεί μια τεράστια φούσκα με τις τιμές να έχουν ξεπεράσει κάθε λογικό όριο.
Δύο εκατομμύρια οικογένειες υπολογίζεται ότι χάσανε μέσα σε ένα χρόνο τα σπίτια τους, στην κρίση που ξεκίνησε το 2007 στις ΗΠΑ, καθώς δεν μπορούσαν να ξοφλήσουν τις δώσεις των στεγαστικών δανείων και τα κατάσχεσαν οι τράπεζες. Οι τράπεζες όμως βρέθηκαν με ιδιοκτησίες σπιτιών και γης στα χέρια τους που δεν είχαν καμία αξία γιατί δεν μπορούσαν να τα πουλήσουν – δεν υπήρχε κανείς για να τα αγοράσει. Αυτό σήμαινε τεράστιες ζημιές για τις τράπεζες.
Έτσι η στεγαστική κρίση μετατράπηκε σε κρίση του τραπεζικού συστήματος, η οποία επεκτάθηκε μέσα σε ένα περίπου χρόνο από τις ΗΠΑ στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Για να διασώσουν τις τράπεζες, οι κυβερνήσεις δανείστηκαν λεφτά με τα οποία στήριξαν το τραπεζικό σύστημα – έτσι τα τραπεζικά χρέη μετατράπηκαν σε χρέη του δημόσιου τομέα. Στις πιο αδύναμες χώρες όπως οι χώρες του νότου της Ευρώπης, που είχαν χρόνιο πρόβλημα ελλειμμάτων και ψηλού δημόσιου χρέους, αυτά ξεφύγανε από κάθε έλεγχο. Έτσι δημιουργήθηκε η κρίση του χρέους, την οποία σήμερα καλούνται να την πληρώσουν οι εργαζόμενοι και στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.
Η κρίση αυτή έχει πολύ δρόμο μπροστά της. Έχει ήδη μπει στον 6ο της χρόνο, και αυτή τη στιγμή η Ευρωζώνη βρίσκεται αντιμέτωπη με ύφεση, και το 2013 είναι πολύ πιθανό να είναι χρονιά μας νέας διεθνούς ύφεσης, και μάλιστα χειρότερης απ’ αυτής του 2008-9.
Άρα ο τρόπος που προτείνουν οι καπιταλιστές για να σώσουν την οικονομία δεν έχει λύσει κανένα πρόβλημα. Υπάρχει άλλη λύση;
Λύση υπάρχει μόνο που δεν συμφέρει στο μεγάλο κεφάλαιο – γι’ αυτό και δεν θα την ακούσει κανείς από τα ΜΜΕ.
Το πρώτο σημείο της απάντησης των κοινωνιών που καταστρέφονται από τα μνημόνια είναι να αρνηθούν να πληρώσουν το χρέος. Το χρέος δεν το δημιούργησαν οι εργαζόμενοι και δεν έχουν καμία ευθύνη να πληρώσουν για την αποπληρωμή του. Πολύ περισσότερο δεν μπορούν να το πληρώσουν! Για να εξοφληθεί το χρέος πρέπει να καταστραφούν ολόκληρες κοινωνίες!
Χαρακτηριστικά στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή με βάση τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ (Eurostat, Ιούλιος 2012, το 68% του κόσμου είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας. Η επίσημη ανεργία έχει φτάσει το 23,6% (η πραγματική ανεργία είναι πάντα πολύ πιο υψηλή από ότι η επίσημη) και η ανεργία στους νέους ανθρώπους έχει φτάσει στο απίστευτο 55%. Αυτή η εικόνα ονομάζεται κοινωνική καταστροφή. Δεν μπορεί μια κοινωνία να καταλήγει στα όρια της βαρβαρότητας για να πάρουν πίσω οι τραπεζίτες τα λεφτά τους.
Το επόμενο απαραίτητο βήμα είναι η κοινωνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος. Από τη στιγμή που οι κοινωνίες αρνηθούν την αποπληρωμή των δανείων για χάρη των τραπεζιτών, οι τράπεζες, που βρίσκονται στα χέρια του ιδιωτικού κεφαλαίου οδηγούνται στη χρεοκοπία και τότε, ο μόνος τρόπος να διασωθούν οι καταθέσεις των λαϊκών στρωμάτων και να μπορέσουν οι τράπεζες να λειτουργήσουν προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας θα πρέπει να κοινωνικοποιηθούν – δηλαδή να περάσει η ιδιοκτησία τους στο δημόσιο και η διαχείριση τους να ασκείται από κοινωνικούς φορείς δημοκρατικά εκλεγμένους, ελεγχόμενους και ανακλητούς (χωρίς βέβαια τους εξωφρενικούς μισθούς και προνόμια των σημερινών διοικούντων).
Σε αυτές τις κινήσεις το κεφάλαιο, ξένο και ντόπιο, θα πολεμήσει λυσσασμένα, σαμποτάροντας την οικονομία, μπλοκάροντας τις επενδύσεις κτλ. η μόνη απάντηση σε αυτό είναι ο δημόσιος τομέας να αναλάβει την λειτουργία των μεγάλων επιχειρηματικών μονάδων και να προχωρήσει σε μαζικές δημόσιες επενδύσεις για να μπει η οικονομία σε πορείαανάπτυξης και να σταματήσει ο κατήφορος.
Όπως καταλαβαίνουμε αυτά τα μέτρα θέτουν τις βάσεις για μια εναλλακτική σοσιαλιστική κοινωνία.
Ασφαλώς όταν λέμε ότι ο δημόσιος τομέας πρέπει να αναλάβει ρόλο κινητήριας δύναμης στην οικονομία δεν εννοούμε τον σημερινό δημόσιο τομέα αλλά εννοούμε έναν δημόσιο τομέα που να βρίσκεται κάτω από στενή παρακολούθηση και έλεγχο από την κοινωνία έτσι ώστε να ελεγχθούν τα σκάνδαλα των διεφθαρμένων διευθυντικών στελεχών, τα ρουσφέτια και οι κομματικές προσλήψεις. Αυτή είναι η έννοια του δημόσιου τομέα, και γενικά του συνόλου της οικονομικής δραστηριότητας, κάτω από κοινωνικό και εργατικό έλεγχο και διαχείριση.
Ασφαλώς αυτά τα καθήκοντα μπορεί να τα φέρει σε πέρας μόνο η αριστερά στηριγμένη στα λαϊκά κινήματα και τα λαϊκά στρώματα. Δυστυχώς όμως τα μαζικά κόμματα της αριστεράς στην εποχή μας βρίσκονται πολύ μακριά για να αναλάβουν αυτές τις ευθύνες τους.
Στην Ελλάδα είδαμε στις τελευταίες εκλογές την δυναμική εμφάνιση του ΣΥΡΙΖΑ. Τι σημαίνει για την ελληνική αριστερά και την κοινωνία;
Τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, του Μάη (17%) και ειδικά του Ιούνη (27%) αποτελούν ιστορικής σημασίας εξέλιξη.
Μετά από 2 ½ χρόνων μεγαλειώδεις αγώνες η ελληνική κοινωνία και ειδικά οι εργαζόμενοι στράφηκαν στην αναζήτηση πολιτικής λύσης στο πρόβλημα. Κατάλαβαν δηλαδή με έναν τρόπο κάπως ενστικτώδη, ότι μόνο μια κυβέρνηση της Αριστεράς μπορεί να εφαρμόσει εναλλακτικές πολιτικές, στον αντίποδα αυτών που έχει επιλέξει η ΕΕ και η ελληνική άρχουσα τάξη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως παραμένει ένα φαινόμενο με έντονες αντιφάσεις και αντιθέσεις στο εσωτερικό του. Ενώ η πλειοψηφία της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ και των υποστηρικτών του είναι έτοιμη για μεγάλες ρήξεις και συγκρούσεις με τα κατεστημένα συμφέροντα και για μεγάλες ανατροπές στην κοινωνία και στην πολιτική σκηνή, η ηγεσία δεν είναι έτοιμη για κάτι τέτοιο. Η πλειοψηφία της ηγεσίας του σύριζα έχει μπει στο δρόμο του να βάλει νερό στο κρασί της, να ενσωματωθεί στο καπιταλιστικό σύστημα και απλά να προσπαθήσει να το κάνει λίγο πιο ανθρώπινο. Αυτός ο δρόμος είναι καταδικασμένος σε αποτυχία. Δεν υπάρχει πολιτική διεξόδου από την κρίση χωρίς να τεθούν οι βάσεις για την ανατροπή της εξουσίας του μεγάλου κεφαλαίου.
Η μάχη όμως μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και γενικότερα μέσα στην ελληνική Αριστερά είναι μια ανοιχτή μάχη. Υπάρχουν μεγάλες κοινωνικές δυνάμεις που θα αξιοποιήσουν την εκλογή μιας κυβέρνηση της Αριστεράς για να δώσουν ώθηση στους αγώνες και τα κινήματα και να σπρώξουν μια μελλοντική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε πολύ ριζοσπαστικές αριστερές κατευθύνσεις όπως απαιτούνται από τις συνθήκες.
Στο βαθμό που μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να διαχειριστεί το καπιταλιστικό σύστημα, πράγμα που σίγουρα θα κάνει, τότε θα βρίσκει τεράστια τμήματα του εργατικού κινήματος και της κοινωνίας απέναντί της και θα προκαλέσει μια τεράστια κρίση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς σαν το κομμάτι εκείνο της Αριστεράς που επιδιώκει ρήξεις με τα μεγάλα συμφέροντα και το σύστημα, οφείλουμε να προετοιμαστούμε για αυτές τις πολιτικές προοπτικές, γιατί αν δεν τα καταφέρουμε να επιβάλουμε ένα πολιτικό πρόγραμμα όπως αυτό που ανέφερα παραπάνω ο μεγάλος κερδισμένος θα είναι η Χρυσή Αυγή.
Πόσο μεγάλο κίνδυνο αποτελεί η ΧΑ και πώς τα κατάφερε να ανέβει τόσο πολύ;
Η Χρυσή Αυγή αποτελεί έναν πραγματικά τεράστιο κίνδυνο. Η βασική αιτία της ανόδου της είναι η απελπισία και η απόγνωση στην οποία η οικονομική κρίση έχει ρίξει εκατομμύρια ανθρώπους. Η ΧΑ ελκύει γιατί εμφανίζεται σαν σκληρή και αποφασιστική στην «αντιμετώπιση» των προβλημάτων.
Στην πραγματικότητα η ΧΑ δεν είναι ούτε σκληρή ούτε αποφασιστική – είναι θρασύδειλη και το μακρύ χέρι του συστήματος. Στην βουλή υποστηρίζουν όλες τις πολιτικές που εξυπηρετούν το κεφάλαιο και επιλέγουν για να χτυπήσουν φτωχούς και αδύναμους μετανάστες – δεν τους είδαμε ποτέ να χτυπούν τις συμμορίες ή τις μαφίες, ελληνικές και ξένες, πχ την αλβανική μαφία, την ρώσικη μαφία, την μαφία των Σομαλών κτλ. Και βέβαια δεν τους είδαμε να χτυπούν ποτέ κανέναν τραπεζίτη, κανένα βιομήχανο και εφοπλιστή.
Το κακό είναι ότι τα μαζικά κόμματα της αριστεράς στην Ελλάδα υποτιμούν τον κίνδυνο του φασισμού και στην πραγματικότητα παίζουν με την φωτιά με το ίδιο τους το μέλλον. Γιατί μετά τους μετανάστες οι φασίστες θα στραφούν ενάντια στην αριστερά και ενάντια στο εργατικό κίνημα όπως έχει αποδείξει η ιστορία.
Χρειάζεται η δημιουργία μαζικών αντιφασιστικών επιτροπών από οργανώσεις της αριστεράς που έχουν κατανόηση του κινδύνου, από προοδευτικούς πολιτιστικούς, μεταναστευτικούς, αθλητικούς κτλ συλλόγους για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της ανόδου των φασιστών. Ήδη έχουμε κάποια πρώτα πολύ σημαντικά μηνύματα όταν μετανάστες στην Κυπαρισσία καταδίωξαν και έδιωξαν τους φασίστες της ΧΑ, όταν εργαζόμενοι σε νοσοκομεία της χώρας έδιωξαν Χρυσαυγίτες που επιχείρησαν να δώσουν αίμα με τον όρο να πάει μόνο σε Έλληνες, όταν εμφανίστηκαν μαζικές διαδηλώσεις που στρίμωξαν τους φασίστες στην γωνία σε μια σειρά από πόλεις, κοκ.
Ζούμε μια ταραγμένη εποχή με τεράστιες δυνατότητες για την επαναστατική αριστερά και τις μαρξιστικές ιδέες αλλά και τεράστιους κινδύνους όπως αποκαλύπτει η ενίσχυση των φασιστών. Ολόκληρη η Νότια Ευρώπη ζει ιστορικές στιγμές μεγάλων κοινωνικών αγώνων. Είναι μια νέα εποχή για τους εργαζόμενους στις χώρες μας αλλά και διεθνώς. Θα μπούμε σε αυτή τη μάχη με όλες μας τις δυνάμεις και με αισιοδοξία για τη νίκη.
